TÜRKİYE’de otomotiv pazarı Ocak-Temmuz döneminde doğrusu 7 ayda yüzde 48.91 artarak 516 bin 386 adede ulaştı. 2015’te neredeyse her ay yeni bir rekora imza atan otomobil ve hafifçe ticari araba satışlarının senenin kalan 5 ayında ise durumu belirsiz.
Kurulamayan hükümet, erken seçim olasılığı ve Fed’in faiz artırımına gideceğine ilişkin haberler sonrası ilk 7 ay yaşanmış olan süratli artışın son 5 ayda yerini birazcık daha sakin bir havaya bırakacağı ortada. Sektör temsilcileri tüm olumsuzluklara karşın 2015’te toplam satışlarının üstün dereceli kıracağını sadece uzun senelerdir hedeflenen 1 milyon eşiğini geçemeyeceğini söylüyor.
TALEP ÖNE ÇEKİLDİ
Ocak-Haziran döneminde geçtiğimiz yıla bakılırsa yüzde 51’lik artışla 432 bin adede ulaşan otomotiv pazarı, Ramazan ayı, bayram tatili ve yaşanmış olan siyasal gelişmelere karşın temmuzda beklentilerin üstünde gerçekleşti. Otomotiv Dağıtıcıları Derneği’nin (ODD) raporuna nazaran temmuzda toplam otomobil ve hafifçe ticari araba satışları 83 bin 836 adede ulaştı. Bu da geçtiğimiz yıl temmuz ayındaki 59 bin 907 adetlik satışın yüzde 39.94 üzerine ulaşmış anlamına geliyor. 7 ay toplamında ise temmuz ayı ile beraber erişilen toplam satış 516 bin adedi buldu. Bu sayı da 2014 yılına nazaran 7 ayda toplam satışların her şeye karşın yüzde 48.91 büyümüş olduğu anlamını taşıyor. 2014 yılı yedi aylık dönemde 346 bin 768 tane toplam pazar gerçekleşmişti. Bu artışa gerekçe olarak düzenlenen kampanyalar ile ve önümüzdeki günlere ilişkin oluşan belirsizlik sonucu talebin öne çekilmesi gösteriliyor.
1 MİLYON RAFA KALKTI
ODD Genel Koordinatörü Hayri Erce; yıl sonu tahminlerinin 900 bin ila 950 bin tane içinde bulunduğunu belirterek Özgürlük’e yapmış olduğu açıklamada, “Erken seçim ihtimali koalisyon hükümetinden daha büyük olasılık haline geldi. Son günlerde her şey üst üste geldi. Erken seçim, terör vakaları, Fed’in faiz artırımıyla ilgili açıklamaları. En fena senaryoyla toplam pazar yıl sonunda 850 bin tane olur. Eğer dışardan yada içerden pozitif yönde bir şey olursa pazar 900 bini bulur. Eğer kuvvetli bir koalisyon kurulur ve FED faiz artırımını sınırı olan tutarsa, o vakit pazar 950 bin adedi bulur. Fakat her halükarda 1 milyon adetlik beklentiler rafa kalktı. Şu anda adım adım 1 milyon adetlik satış hedefinden uzaklaşıyoruz.”
7 ayda en fazlaca araba satan10 marka *
Marka Tane
1-VW 79.448
2-Ford 62.931
3-Renault 58.784
4-Fiat 56.721
5-Hyundai 28.062
6-Toyota 27.741
7-Opel 23.689
8-Dacia 23.486
9-Peugeot 19.646
10-Mercedes 19.594
* Toplam otomobil ve hafifçe ticari araba satışları
7 ayda en oldukca otomobil satan 10 marka
Marka Tane
1-VW 61.966
2-Renault 51.912
3-Ford 27.166
4-Hyundai 27.061
5-Toyota 26.630
6-Fiat 26.153
7-Opel 23.689
8-Dacia 19.779
9-BMW 16.455
10-Mercedes 15.078
SEKTÖR NE DİYOR?
“Senenin son çeyreği arz odaklı gider”
Otomotiv Dağıtıcıları Derneği (ODD) Başkanı Mustafa Bayraktar;
“Tüm gelişmelere karşın pazarın yıl sonunda 900 ila 950 bin tane içinde olacağını tahmin ediyorum. Esasen senenin 7 ayı geçti. Fren treni 3 ayda durduruyor. Etti mi 10 ay. Senenin son 2 ayı da aslına bakarsanız hedef tutturma ayları. Doğrusu senenin bundan sonrası talep odaklı değil arz odaklı gider.”
“Seçime gidersek hayal olur”
Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün;
“Her şeye karşın 1 milyon niçin olmasın. Önümüzdeki 2-3 hafta fazlaca mühim. Hükümet kurulursa 1 milyon adede ulaşılır. Seçime gidersek hayal olur.”
“Her şeye karşın satışlar iyi gidiyor”
Çelik Motor Genel Müdürü Bora Koçak;
“Türkiye’de düzgüsel şartlarda pazarın düşmesi gerekiyordu. Fakat beklentilerin aksine satışlar fazlaca iyi gidiyor. Temmuz ayı da bayram tatili, ramazan ve siyasal belirsizliklere karşın iyi bir sonuçla tamamlandı. Bence yıl sonunda pazar 900 bin adedin altında olmaz. Bu sebeple satışlarda bir yavaşlama yok. Firmalar pazar iyi gidiyor diye siparişleri verdi. O araçlar Türkiye’ye gelecek ve mecburen satılacak. Fakat ortalık bu kadar karışıkken, satışlar bu kadar iyi gidince kafalar karışıyor.”
“Son çeyrek sektör için yitik dönem”
Toyota Türkiye CEO’su Ali Haydar Bozkurt;
“Koalisyon kurulmaz ve erken seçim olursa bu yıl son çeyrek otomotiv sektörü için yitik bir dönem olur, toplam pazar düşer. Öteki taraftan eylülde FED faiz artırırsa ve buna bağlı olarak kurda artış olursa bu otomobil fiyatlarına da yansır. Kısaca otomobiller zamlanır. Biz Toyota olarak bu yıl aslına bakarsan 1 milyon adetlik bir satış beklemiyorduk. Fakat yeni bir üstün dereceli olabilirdi. Şu demek oluyor ki 2013’teki 864 bin adetlik satış rekoru kırılabilirdi. Hâlâ bir şansımız var bu üstün dereceli için fakat bu FED sebebiyle kurların ne kadar artacağına, erken seçim olup olmayacağına bağlı. Eğer erken seçime gerek kalmazsa ve FED maksimum 0.25 puan faiz artırırsa o vakit üstün dereceli gelebilir fakat 1 milyon değil.”
“Satışlar 2014’ün arkasında kalmaz”
Borusan Otomotiv CEO’su Eşref Biryıldız;
“ 2015 yılı başlangıcında malum genel seçim takvimine karşın geçerli üstün dereceli satışa haiz olan 2013 yılının yüzde 5 fazlasına doğrusu 700 bin otomobile ulaşacağına inandık. İlk 6 ay satışları bunun olasılık dahilinde bulunduğunu da gösteriyordu. Sadece haziran ayı başındaki genel seçim neticeleri bu beklentiye fren koydu. Haziran ayı, o haftalarda hemen hemen başlamamış olan koalisyon görüşme turlarının da ‘ümit var’ beklentisi ile yüksek adetlerde otomobil satışına şahit oldu. Sonrasında görüşmelerin pek ümit vaat etmemesine rağmen ben temmuz ayının da firmaların azına çoğuna bakmadan kampanya yapmaları sebebi ile beklenenin oldukca üstünde çıkan Haziran ayı kadar iyi çıkacağına inanıyorum. Görüşüme bakılırsa erken seçim sonucu çıksa da otomobil pazarı 2014 yılının arkasında kalmaz. Otomobil satışları geçen senenin son 6 ayının yüzde 28-29 peşinde duracak olsa bile yüksek ilk 6 ayın tesiri ile pazar gene 2014 seviyesine ulaşır. Erken seçime gerek kalmaz ve de ömrü gelecek yıl da devam edecek umudu veren bir koalisyon adım atar ve sürerse, geçen senenin son altı ayı ile aynı seviyede olabilecek satış adetleri otomobil pazarını yeni bir üstün dereceli ile mevcut üstün dereceli yıl olan 2013 yılının yüzde 3-4 puan üstüne kadar taşıyabilir. Bu hafit ticariler hariç salt otomobil pazarı olarak 690 bin anlama gelir. Tüm bunların ötesinde gerilen siyasal ortamın yeniden sakinleşmesi, bozulmaya süregelen sulh ortamının geri gelmesi her şeyden mühim. Kaç otomobil satılacağı ikinci planda. ”
“1 milyonluk eşik bu yıl geçilmez”
Skoda Türkiye Genel Müdürü Tolga Senyücel;
“Hem içerde hem dışarda yaşanmış olan gelişmeler otomotiv pazarını etkileyecektir. Bu kaçınılmaz. Sadece tüm bunlara karşın bana bakılırsa bu yıl otomobil satışları zamanı üstün dereceli olan 664 bin adedi geçer ve yeni rekoru kırar. Büyük bir ihtimalle 700 bin adetlik otomobil satışına ulaşılır. Ticari araba pazarında bu yıl gelişme olsa da toplam pazarda 1 milyon adetlik eşiğin bu yıl geçileceğini düşünmüyorum. Eğer son dönemde yaşananlar daha ılımlı olsaydı toplam pazar 1 milyon adedi geçerdi.”